А.Адъяасүрэн: Төрд 40 жил шударгаар ажиллаад 500 мянган төгрөгийн тэтгэвэр авч байна

Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Пүрэвдорж, А.Адъяасүрэн, Ц.Туваан нар тэтгэврийн доод хэмжээг нэмэгдүүлэх, тэтгэврийн зөрүүг арилгах “Тэтгэврийн доод индексжүүлэх хууль”-ийн төслийн талаар мэдээлэл хийлээ.УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж, Бид “Тэтгэврийн доод индексжүүлэх хууль”-ийн төслийг өргөн барьж байна. Өнгөрсөн онд инфляц нийслэлийн хэмжээнд 14.8 хувиар өссөн. Засгийн газар буруу ажилласаны гор. Шударгаар нийгмийн даатгал төлсөн хүмүүс тэтгэвэр тэтгэмжээ зөв авч чадахгүй байна. 2018 онд хонины мах 5210 төгрөг байсан бол 2022 онд 10150 болж 98 хувиар өссөн байна. Гэтэл тэтгэвэр аравхан хувиар өссөн байна. Миний болон гишүүдийн өргөн барьсан. Тиймээс энэ хуулийг хаврын чуулганаар оруулж, хэлэлцүүлэх санал өгсөн. УИХ-ын гишүүн А.Адъяасүрэн “Өндөр насны тэтгэвэр гэдэг бол төрдөө шударгаар 30-40 жил ажиллаад, ажиллаж хөдөлмөрлөх хугацаандаа нийгмийн даатгалынхаа шимтгэлийг төлөөд түүнийгээ төрөөс буцааж авч байгаа хэлбэр. Насаараа зүтгэсэн ахмадуудын тэтгэврийн орлогыг төр хамгаалах үүрэгтэй. Өнөөдөр Монгол Улсад тэтгэврийн насны 23 хүн байгаагийн 80 хувь нь 300-350 мянган төгрөгийн тэтгэвэр авч байна. Үнэхээр ахмадууд туйлдаж байна. Засгийн газар болон төрөөс ахмадуудад анхаарал хандуулахгүй байгаа болохоор бид энэ хуулийн төслийг өргөн барьж байна” гэв. Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумаас 11км зайд дэлхийн энергийн төв гэх Дэмчогийн хийд оршдог. Тус хийдийг говийн догшин ноён хутагт Данзанравжаа 1830 онд байгуулж, номын өргөөгөө байгуулж байсан түүхтэй аж. Энэ нутаг миний хувьд бууж мордоод өнгөрөх төдий бус амьдралынхаа тодорхой хэсгийг өнгөрөөх ёстой нутаг орон хэмээн айлдсан гэнэ. Ноён хутагт амьдралынхаа 20 гаруй жилийг эл нутагт өнгөрөөж Дэмчогийн хийд, Эрээтийн хийд, Цагаан толгойн хийд гэсэн 3 холбоо хийд байгуулсан ба Галбын 3 хийд гэж нэрлэдэг.Говийн ноён Хутагт Данзанравжаагийн эргэл мөргөлөө хийж, номын айлтгалаа үйлдсэн энэхүү хийдийг дээрээс харахад вааранд суулгасан цэцгийн хэлбэртэй байгуулсан байдаг. Хийдийн ар талд байрлах бэлэг хадыг ноён хутагт өдрийн турш аравнайлан арц, хүж уугиулан, рашааны дээжээ өргөн өнжсөн гэдэг. Ноён хутагтаас энэ ямар гээч ид шидтэй хад хайрхан байна вэ гэхэд хутагт “Энэ хад цохио нь эр хүнд чадал чансаа, аз жаргалыг бэлэглэх, эм хүнд сайн хань, сайхан үр заяах, хүний амьдралын болж бүтэхгүй бүхнийг тэгшлэх заяатай хад юм. Үүнийг бадамлянхуа цэцгээр тахих учиртай” хэмээн айлдсан байдаг. Энэ дагуу 1836 онд Дэмчогийн хийдийг байгуулсан. Цэцгийн 8 дэлбээнд 8 суварга байгуулсан байжээ.Дэмчогийн хийдэд улааны шашны зан үйлийг илэрхийлэх олон зүйлс байдгийн нэг нь нар буруу тойрох учиртай нэгэн суварга юм. Диваажингийн орны авидын суварга гэх тэрхүү суваргыг нар буруу тойрох тусам ариусдаг нигуртай гэнэ. Уг хийдийн зүүн өмнөд талд энергийн хад байрлах бөгөөд уг суудалд ноён хутагт сууж номын ширээгээ залж, бясалгал үйлддэг байсан түүхтэй аж. Тэрхүү энергийн суудалд суун туурвисан олон арван бүтээлийн нэг нь Үлэмжийн чанар дуу ажээ.Хийдийг энергийн төв хэмээн нэрлэх болсны учрыг тогтоохоор олон эрдэмтэн мэргэд зорин очсоноос 2007 онд ШУА-ийн физикийн хүрээлэнгийн доктор Дашням энергийн төв цэг болон бүсийг тогтоожээ. Тийн тогтооход хутагтын номын ширээгээ залсан хад энергийн гол төв цэг нь байсан гэнэ. Харин сансрын зурагт Дэмчогийн хийдээс тал бүрт 30км-т хүний биед эерэг нөлөөтэй агаарын хуйлрал байгааг баталжээ. Тиймээс Дэмчогийн хийдийг энергийн төв цэг гэж нэрлэх болсон байна.