Д витамин хавдраас урьдчилан сэргийлэх ба хавдрын өвчтэй хүнд чухал нөлөөтэй ХАДГАЛААД АВААРАЙ

Витамин Д ясыг бэхжүүлдэг гэдгийг бид сайн мэднэ. Түүнээс гадна олон архаг өвчнөөс хамгаалдаг. Организмд Витамин Д хангалтай их байгаа үед шинээр цусанд уурагтай төстэй бодис үүсгэдэг. Энэ нь бактери, вирусээс организмыг хамгаалах үйлчилгээтэй байдаг ба ийм организмд олон төрлийн бактери, вирус түүний дотор Mycobacterium tuberculosis үржиж идэвхжих ямарч боломжгүй. Dr. Garland өөрийн судалгаандаа үндэслэн витамин Д хангалттай их үед олон архаг өвчин, түүний дотор бөөр, хөх, бүдүүн гэдэс, өндгөвчийн болон бусад хавдар 50-80% бага байна гэж дүгнэжээ. Америкийн зүрхний эмч нарын холбооны сэтгүүл (Circulation)-д нэгэн судалгаа гарчээ. 1739 эрүүл хүнийг 5,4 жил ажиглаад витамин Д дутагдалтай хүмүүс зүрхний өвчнөөр 2 дахин илүү өвчлөх магадлалтайг баталжээ. Өөр нэг судалгаа (Archives of Internal Medicine ) сэтгүүлд гарчээ. Уг судалгаанд 10 жилийн турш шигдээс болж эмнэлэгт ирж байгаа хүмүүсийн витамин Д -г шалгахад бүгд Д-витамины дутагдалтай байжээ. Үүнээс ямар дүгнэлт хийх нь ойлгомжтой биздээ. Цусны даралт ихсэх механизм нь ренин-ангиотензин-альдостероны холбоотой явагддаг. Ренин нь (хүний биед үүсдэг химийн бодис ) ангиотензин-г (даралт ихэсгэдэг гормон) бий болгоход оролцдог. Ангиотензин нь альдостроны ялгаралтыг нэмэгдүүлдэг. Альдострон нь цусны даралтыг ихэсгэж, цусан дахь калийн хэмжээг багасгадаг. Д витамин рениний ялгаралтыг багасгадаг, ингэснээр даралт ихсэхээс хамгаалдаг. Жирэмсэн эхэд Д витамин өгөхөд жирэмсний янз бүрийн хүндрэлээс эхийг хамгаална. Ургийн жинг хэт өсөхөөс хамгаална, урагт хэвийн биш эс бий болохоос сэргийлнэ, ургийг гадны халдвараас хамгаална, ямар нэг архаг өвчин үүсэхээс хамгаална гэнэ. Төрсөн эхэд Д витамин 10000 IU өгөхөд хүүхэд 1/5 буюу 2000IU авна. Тэгвэл хүүхдэд Витамин Д өгөх шаардлагагүй. Витамин Д диабетаас хамгаалдаг. 1966онд Финланд улсад 10821 нярайд 2000 IU витамин Д өгөөд энэ хүүхдүүдийг 31 жил ажиглажээ. Судалгааны дүн- Д витамин диабетаас 88% хамгаалдаг гэж гарчээ. Харин Финланд улс 1975 оноос 2000IU витамин Д -г 1000IU болгож , 1992 оноос 400 IU болгожээ. Ингэснээр 1999 он гэхэд сахарын өвчнөөр дэлхийд 1 номерт бичигдэх болжээ. 400IU гэдэг нь нэг халбага загасны тосонд байдаг хэмжээ, үүнийг одоо өдрийн норм болгоод байгаа. Д витамин хавдраас урьдчилан сэргийлэх ба хавдрын өвчтэй хүнд чухал нөлөөтэй. Организмд шинэ эс үүсэх болон хуучин эс үхэх процесс секунд болгонд явагдаж байгаа. Д витамин нь хөгширч хэрэггүй болсон эсийн үхэх процесст (апоптоз) оролцдог. Харин инсулин нь шинээр эс төрөх процесст оролцдог. Энэ 2 үйл явц ойролцоогоор тэнцүү байдаг. Тэгвэл диабет 2-н үед цусанд инсулин ихээр хуримтлагдана, яг энэ үед Д витамины дутагдалтай байвал маш олон эс шинээр үүсэж, харин хөгширсөн эсийн үхэх процecc удааширна. Ийм тохиолдолд хэт олон шинэ төрсөн эс патолог эс болж хувирдаг, энэ нь яваандаа хавдрын эс болдог. 3299 хүнд хийсэн судалгаагаар цусанд витамин Д хангалттай өндөр байгаа үед хавдраас 50% хамгаалдаг гэж гарчээ. Өөр бас нэг судалгаа 1179 менопаузын дараагийн насны эмэгтэйчүүд витамин Д + кальцийн бэлдмэл хослуулан хэрэглэхэд эмэгтэйчүүдийн хавдраас 60% хамгаалдаг юм байна гэжээ. American Journal of Public Health сэтгүүлд 2006 онд нэг судалгаа гарчээ. Судлаачид өмнө хийгдсэн хавдрын 76 судалгаанд дахин анализ хийж үзээд Д витамины дутагдал хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг гэдгийг дахин баталсан байна. Норвеги улсад хийсэн судалгаагаар витамин Д хавдартай өвчтөний үхлийг удаашруулдаг болохыг баталжээ. Хавдрын эмч түрүү булчирхайн хавдартай өвчтөний Д-витамины хэмжээг 80-100нг/мл болгоход хавдар нь цаашид томрохгүй байжээ. Америкийн Cooper-ийн эмнэлэгт 12594 хүнд хийсэн судалгаагаар витамин Д-н дутагдал депресс үүсгэдэг юм байна гэж гарчээ. Норвеги улсад 21-70 насны 159 эрэгтэй, 282 эмэгтэй депресстэй өвчтөнүүдэд Д витаминыг 20000 IU – 40000IU өгөхөд хурдан засал авч байсан байна. Америкт хүмүүсийн Д-вит-г 20-25нг/мл-с 40нг/мл болгоход жилдээ нас баралтыг 15% буюу 400мянган хүнийг үхлээс хамгаална гэсэн судалгаа хийсэн байна. Д витаминыг ямар дозоор өгөх вэ? Нярайд 2000 IU өгөх юм байна. Цэцэрлэг , сургуулийн хүүхдэд 3000-5000IU . Том хүнд бол 10000 IU -с эхлэх нь зөв болуу. Тухайн хүнд яг ямар хэмжээний витамин хэрэгтэйг гаднаас нь хараад мэдэх боломж байхгүй. (далдыг хардаг л биш бол) Тиймээс 1 сар тухайн дозыг уугаад шинжилгээ өгөх ёстой. Эрүүл хүн бол 80-100 ng/ml , өвчлөх гээд байгаа хүн бол 100-с дээш ng/ml болгох хэрэгтэй. (Америкт байгаа хүмүүс бол энэ хэмжээг 2,5 -р үржүүлэх ёстой . Тэнд nmol/l байдаг) Скандинавын орнууд витамин Д 100 ng/ml байвал тохиромжтой гэж тогтоосон . Англи улс 100-200ng/ml байвал тохиромжтой гэж үзсэн. Тэгвэл бид ядахдаа 100 байлгавал яасан юм бэ? Олон улсын норм 30 -80 ng/ml байгаа. Манайд өвчлөл ихтэй юм чинь 100-с дээш байлгавал тохиромжтой болов уу. Польшийн 1979 оны эм зүйн номон дээр витамин Д – ийн эмчилгээний доз кг жинд 10000IU гэсэн байна. Тэгэхээр 100кг жинтэй хүнд 1сая IU өгч болно гэсэн үг. Ханиад, томуу халдварт өвчний үед 100000IU 3 удаа,хоногт 300000IU уувал хурдан эдгэрдэг гэсэн байна. Эцэст нь витамины дозыг яаж шилжүүлэх талаар хэдэн үг хэлэе. 1000IU=25mcg, 1mcg=40 IU, 400IU = 10mcg, 10000IU=250 mcg/ mcg-микрограм, 1гр = 1000000mcg/. Олон улсын нэгжийг 40-д хуваавал микрограмын хэмжээ гарна. Хамгийн сүүлд нэг юм хэлэхэд манай витамины зөвлөгөө өгч байгаа эмч нар витамин ихэдвэл аюултай гэж голдуу хэлэх юм, энэ чинь би витамин мэдэхгүй гэсэнтэй адил үг шүү. Эмийн корпорацууд витамин уулгахгүй гэж тийм сурталчилгаа хийдэг. Витамины хордлого гэж маш ховор тохиолддог зүйл. Хэн нэгэн витамин ууж өөрийгөө егүүтгэе гэвэл чадахгүй, яагаад гэвэл витамин тийм хортой биш. Манай Монголд энэ хүн витамин уугаад талийгаач болсон байна гэсэн патанатомийн тайлан харсан эмч байна уу. Мэдээж байхгүй гэж бодож байна. Америкт нэгэн ах дүү хоёр 7 сарын турш өдөр бүр 1,7 сая оун Д-вит ууж хордлогын шинжтэй эмнэлэгт ирсэн ба эмчилгээ хийлгээд ямарч үлдэгдэлгүй эдгэрсэн тухай Renhold Vieth эмч бичсэн байдаг. Америкийн клиникийн токсиколог гэдэг сэтгүүлд жил бүр хордлогоор нас барсан хүмүүсийн тоо гардаг. Эмний хордлогоор 70-80 мянган хүн жил бүр, витаминаас болсон нас баралт байхгүй байгааг харж болно. Энд витамин Д-ийн тухай бидний мэдэхгүй болов уу гэсэн жишээнүүдийг авлаа, бусдыг нь бол манайхан мэдэж байгаа. БАДРАХЫН БАЯРСАЙХАН МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ.МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан. Энэ нь төрийн захиргааны албан тушаалтанд хамааралтай гэсэн. Гэтэл энэ нь төрийн үйлчилгээний ажилтан, багш нарт үйлчилж байгаа тул энэ тогтоолыг дэмжихгүй байна. Цар тахалтай холбогдуулан өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж, иргэдийн худалдан авах чадвар буурч байна. Тиймээс Засгийн газар шатахуун, өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлттэй холбоотой цалин, тэтгэврийг нэмэх шаардлагатай байна” гэлээ. Г.Өнөрбаяр: Таван жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоосноор нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна. Өчигдөр тус хуулийн төслийг НББ-ны байнгын хороо хэлэлцээд хэлэлцэхийг дэмжсэн билээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж нарын гишүүд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард өргөн барьсан юм. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, хариулт авлаа.УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар: Энэ асуудлыг шийдсэнээр хэдэн төгрөгийн зардал гарах вэ. Иргэдийн санал хүсэлтийг авсан уу. Нэмэлт зардлуудаа хасаад тэтгэврээ нэмэгдүүлэх шаардлага байна. Энэ тал дээр байнгын хороо ямар байр суурьтай байна вэ.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: Манай яамнаас Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төслийг өргөн барьсан. Хуулийн төсөлд таны ярьсан зүйлийг бүгдийг нь тусгаж оруулсан. Жилд 30 мянга орчим хүн тэтгэвэр тогтоолгож байгаа. Үүний 70 орчим хувь нь тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэврээ тогтоолгодог. Үлдэж байгаа хүмүүсийн цөөн хувь дээр энэ дараалсан таван жил гэдэг асуудал яригдана УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Долоон жилийн хугацаанд хүмүүс ажлаа сольдог, завсарддаг асуудал байдаг. Тиймээс долоон жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоолгох нь иргэдэд маш их хохиролтой. 2022 оны төсөв дээр 10 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө шаардагдана.УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин: Засгийн газрын өргөн барьсан хуультайгаа хамт хэлэлцээд явж болдоггүй юм уу. Сүүлийн таван жил өндөр цалин авсан хүмүүс илүү хожоод, бусад ахмадуудад ямар ч ялгаагүй юм биш үү. Энэ хуулийг баталснаар ямар хэмжээний санхүүжилт шаардлагатай вэ. 2022 оны төсвөө баталчихсан. Санхүүжилтээ яаж шийдэх юм бэ?УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: МАН-ын бүлэг энэ хуулийг хэлэлцэхийг дэмжчихээд багц хуультай хамт хэлэлцье гэдэг санал тавьсан. Гэхдээ энэ хууль бол ирээдүйд тэтгэвэрт гарах хүмүүсийн тэтгэврийг тогтоохдоо таван жилээр тооцно гэж байгаа. Эрт тэтгэвэрт гарсан хүмүүсийн асуудал тусдаа асуудал. Энэ хуулийг баталбал бид олон ахмадынхаа тэтгэврийг 500 мянга болгох боломж бүрдэх юм. УИХ-ын гишүүн Б.Чойжилсүрэн: 2016-2021 онуудад улсын төсвөөс тэтгэврийн санд хэдэн төгрөг шилжүүлсэн бэ. НДШ-ийг 20-иос 25 хувь болгох, тэтгэврийн дунджийг 7 жилээр тооцох гэдэг асуудлыг би Сангийн сайд байхдаа батлуулж байсан. Тэтгэврийн санд ямар хэмжээний нэмэлт дарамт ирэх вэ?Тэтгэврийн сангийн орлого зарлага улсын нэгдсэн төсөвт тооцогдож явдаг. Ирэх оныхоо төсвийг баталчихсан. Жил бүхэн 120 орчим тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэнэ. Ингэснээр НДС-д жил бүхэн улсын төсвөөс 800 орчим тэрбум төгрөгийн татаас өгнө. Ард түмэнд таалагдаж гоё юм ярьж болно. Гэхдээ байгаа юмаа тараадаг, хуримтлуулдаг юмгүй байх нь зөв үү.УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: 2021 онд 35 мянган тэтгэвэрт гарсан. Үүний 70 хувь нь хувь тэнцүүлсэн болон бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэвэр тогтоолгосон. Жилд дөрөвхөн тэрбум төгрөг хэмнэхийн төлөө ахмадуудынхаа эрх ашгийг хохироох ёсгүй байсан юм. Энэ шийдвэр төрд иргэдийн итгэх итгэлийг алдагдуулсан. ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: 2016 онд улсын төсвөөс 494, 2017 онд 570.3, 2018 онд 609.8, 2019 онд 605.5, 2020 онд 400, 2021 онд 603.5 тэрбум төгрөгийг НДС-д татаас болгож өгч байгаа. 2022 онд улсын төсвөөс 459.8 тэрбум төгрөг өгнө. Долоон жилийг таван жил болгосноор тэтгэвэр огцом нэмэгдэх юм шиг буруу ойлголт өгч болохгүй. Нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ.