Нара: Би 20-той залуу, тэр минь 40-тэй хүүхэн хайж яваагүй, зүгээр л хувь тавилан

Мөнхтөрийн Нарантуяа буюу Нара. Тэр арлын оронд урлагийн чиглэлээр сургууль дүүргэсэн, дуучин. Нара кинонд тоглож, сонгуульд нэр дэвшиж байв. Бас нийгмийн сүлжээнд маш алдартай нэгэн. Дуучин бүсгүй сүүлийн таван жил Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын Түнхэл тосгонд зөгийн аж ахуй эрхлэн “Мангир” брэндийн бал, балын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй. Сүүлийн өдрүүдэд тосгоны иргэдийн дунд газрын асуудлаас үүдсэн маргаан үүссэн. Маргааны улмаас Нарагийн хувийн амьдр алтай холбоотой мэдээллийг нийгмийн сүлжээнд нийтэлсэн байдаг. Бид энэ удаад түүний санаа бодлыг хуваалцах, үнэн бодит мэдээлэл авах зорилгоор М.Нарантуяатай ярилцлаа. Биднийг ярилцах үед тэрбээр эмнэлэгт хэвтэн, эмчлүүлж байлаа. -НАМАЙГ ТҮНХЭЛД ХЭН Ч УРЬЖ ЗАЛААГҮЙ, БИ ӨӨРӨӨ ИРЖ, ГОЛ ӨГСӨЖ, УРУУДАЖ ЯВСААР ХАМТРАН АЖИЛЛАХ ХҮН ОЛЖ БАЙСАН- эгүүр.мн Манай Түнхэлийнхэн Нараг давах ганц аргаа олсон бололтой ккк Хөөрхий говийн залуугаа танилцуулахгүй бол нээх хөөрхөн нялх бор хүү х:ү:ч:и:н:д:эж аваад х:о:р:ь:с:о:н мэт сошиалд сэвээд эхлэж!!! 2020н онд манай зөгийчин эгч Замын Үүдийн нэг хүүхэн ирээд хадмууддаа ажилгүй анкиагүй, хүүхэд гаргадаггүй яадаг ийдгээрээ д:э:э:р:эл:х:ү:ү:лэ:э:д бдым бн зайлуул гээд манай зөгийчин эгч өөрсдийн газрын хажууд буулгаснаар бүх асуудал ундрав. Юунаас айж ичих вэ дээ, энэ маань 17той би 37тойдоо анх танилцаж байв. Танилцах ч юу байхав дээ, өнөө манай хажууд зөвшөөрөлгүй буулаа гээд үй олон хэрүүл болж 2 нөхөр хуйхаа маажин зогсож бсны дараахан манай тэнд баахан хөвгүүд охидууд ирсэн юмаа. ЗҮ-н 12р ангийнхан. Хөөрхөн хүүхдүүд манайхаар орж гараад мэдээж би болсон хойно хүүхдүүдийг гараа гаргаж дайлж цайлаад хаанахын хүүхдүүд нтр гэж схн ярилцаад, тэдгээр хүүхдүүдэд мод хагалах ажил хийх үү гэлээ… хйие л дээ гэлээ… 5,6уулаа тус бүр 10,10К аваад түлээг ч гялалзуулаад өглөө. Би эндхийхэнд зөгийн нүүдлийн ажилд 4н хүнийг тус бүр 50К өгч зөгий нүүдэл хийдэг юм та хэд тийм ажил хийх үү гэлээ, бүгдээрээ л тэгийлдаа аниа л гэцгээж зөгийн нүүдлийн ажилд 6н хүүхэд 40,40К өгч ажиллуулж л байв. (зөгийн нүүдэл ажил хэдхэн цагийн ажил блаа л даа, цөөн зөгийтэй бсн тул) Ингээд тэднийг хот буцахдаа бөөндөө Дэликандаа чихэж аваад хотод ирж 13р хорооллын тэнд (өөрсдийнх нь зааж өгсөн б:у:у:да:л) нэг хөдөөнөөс ирсэн хүмүүс буудаг бололтой оруулж өгөөд маргаашийн суудлаар буцна гэж бсн учраас өөрийн иргэний үнэмлэхээр буулгаж өгөөд харилцан баярласнаа илэрхийлээд дуусч байв! Түүний дараагаар мэдээж бүх хөвгүүд чат бичсээн, аниа их баярласан шүү та нээрээ ёстой хөөрхөн ааштай энгийн хүн бдг юм билээ нтр гээд , эгчийнхээ гоё амттай хоолыг гоё цайтай нь санаж бн шүүү нтр гээд бичдэг хөвгүүдийн дотор өнөөдөр говийн бор залуу гэж нэрлэгдэх болсон энэ маань ч чатнуудын ихэнхийн эзэн байв. Тиймээ тийм анх бид 2 эгч дүү 2 байлаа🙈 Чатлаж явсаар говийн залуу гээч маань аав ээж нь багад нь с:а:л:с:а:н тухай, ээж нь Түнхэлийн хүнтэй суугаад орхиод явсан тухай, эмээ өвөөтэйгөө амьдардаг тухай бүх л юмаа ярив. Чат ч өргөжиж дахиад Түнхэлд ирж ажилд нь туслая гэв. Би ч баярлав, хэн ч харсан сайхан л залуу хархүү, ажилд ч гав шав. Би ч харин ёстой залуу яадаг ч бсн үе мулт бүү хэл өөрөөс дүү эр сонирхдоггүй бсн ч түүнийг харах бүрт хөөрхөн гэхээс илүү тэр цэвэр ариун сэтгэл нь үнэхээр хайрламаар мэдрэмж төрдөг бсныг нуух юун… Тэгсэн сар гарангын дараа тэр маань Түнхэлд буцаад ирж, би хотод явж байж таарч. Хэд хоногийн дараа тосгондоо очтол говийн залуу гэх хүү маань гэгээ татуулан мишээгээд л “аниа би хүрээд ирсэн” гээд ороод ирэв. Өө тийм бшдээ гээд, угаас ажил шувтарч бсн 8р сарын дунд бсн тул за чи хэд хоног тэгж ингэж ажиллаад эгч нь чамд хонхны баярын хувцас хэрэглэлийг нь авч өгье гэж тохиролцов. Угаса манай тэднхийн малчдын Божух, Мөөжиг, Шоонтого, Золбоо гээд хүүхдүүд бүгд хэсэг зуурт Нара эгчийнхээ ажилд туслах зөгийчин хийгээд өдрийн 30К авя ажиллаж бсөөн зөндөө зураг түүх фб пост ч бдг юм. Хэрвээ намайг хүүхдэд х:ү:ч:и:р:хи:й:л:э:г:ч болгож ойлгуулах гэж бгаа бол том алдаа болноо. Хэн ч хаана ч хэлнэ. Говийн залуу гэж нэрлээд бгаа бид 2-н хувьд бол яахавдээ ёстой л санаанд багтамгүй онцгой явдал болсон юмаа. За тэгээд зун дуусч бдг бдг руугаа хэн хэн нь буцацгаав. Мэдээж хэсэг зуур ч гсн хамт бж дасалцсан хүмүүс чат өргөжиж санаж үгүйлж бгаагаа ч бичилчдэг л болов. Гэсэн ч би тийм балмад ичих нүүргүй хүн биш шүү дээ… Болохгүй бүтэхгүй талаар ярьж, өөрийгөө олны хэл амын бай болсон нийгмийн хүн гэдгээ хичнээн хэлж яривч санаж үгүйлдэг салж хагацамгүй гэх бдл миний толгойн өвчин болж байсан ч үнэхээр тийм бол яагаад би хайраас татгалзах ёстой гэж боддог ч байв!!! Юуг нь нуухав… Эх нь үнэндээ хүүхдээ гэдэггүй хүн бсныг онцолж дурдая, оюутан болсноос нь хойш бүр үнэндээ хатсан ааруул хүүдээ хялайлгачихдаггүй тийм л хүн бсымаа. Эрээний хогоор хаад нэг залгуулдаг бсныгаа би юугаар ч дутаагаагүй өсгөсөн гэж хашгичиж явдаг хүн бдгиймаа. Би ч хөөрхий говийн залуу гээд бгага чи хэрвээ надтай бмаар бгаа бол сургууль соёлоо зөв сонгох хэрэгтэй, мэргэжил мэдлэг дээр нь хүртэл анхаарч сургууль соёлыг нь хөөцөлдөөд Монголын Топ 3н сургуулийн 1д хүртэл суралцуулж л байгаа. Мэдээж төлбөр тооцоог нь би л хийж таараа. Сүүлдээ би эхийг нь хүүгийнхээ өмнө хариуцлага хүлээж үз гэсээр өнгөрсөн семестерт 1 сая төгрөг тэднээр төлүүлж үзсэн бдгийм. Замын Үүдээс эмээ өвөө нь хүртэл үр ачаа дагуулан ирж, дайлуулж, надаар эмнэлэг домнологоо төлүүлээд бид 2-г их мөнгө үрдэг юм бн шүү, хямгадаж бай гэхийн сацуу сайхан амьдардым бн нтр гээд өөрсдөө үзэж хараад хонож өнжөөд явж бсн хүмүүс бдг даа. Одоо харин х:о:й::т эцгийн шараар намайг хүүхэд х:ү:ч:и:рх:и:й:л:э:г:ч болгох гэж бгаа бол чат зураг хөрөг түүх өчнөөн бийг санацгаагаасай!!! Ийн явсаар бид 2 өнөөдөр ээж аав болох гэж бгаа юм, яадаг юм! Говийн залуу бид 2 20н насны зөрүүтэй ч үе тэнгийнхнээс ч илүү биесээ ойлгож, хайрлаж, дэмжиж, зөвлөж, дутуугаа нөхөж, дундуураа дүүргэнхэн хэдий хүртэл хамт байх тавилантай юм төдий хүртэл хамт байя гээд л явж бгаа юм!!! Ийм л байна!!!Хүүхэд х:ү:ч:и:р:хи:й:л:э:г:ч айлын хүү булаагч мэтээр сэвж бгаа сайтууд та нар нэр төр сэргээлгэх шүүх хуралд сайт шиг суугаарай!!! Эх нь хүүхэддээ хэрхэн ханддаг бсныг, мэдэх ёстой хамгийн чухал хүн нь болох хүү нь өөрөө мэддэг юмаа. За тэр талаар дараа бас жич пост бичнээ!!! Би говийн залуугийн эхэд аль 2 жилийн өмнө хэлж бсн бдгийм!!! Чи намайг баллах гэж бгаад хүүгээ л баллав. Би бол үр хүүхдийнхээ өмнө хүлээсэн үүрэгтэй ү:х:э:х: эрхгүй эх хүн. Харин хүү чинь эмзэг насан дээрээ ямар ч зөв буруу шийдвэр гаргаж болзошгүй насан дээрээ явааг анхаараарай гэж хэлж бснчлан одоо ингээд өөрсдөө авчраад хүргэж өгсөн хүүгээ намайг х:ү:ч:и:н:д:э:ж авч булааж гэртээ дарж эрхийг нь зөрчсөн болгох гэж бж угаас өөрсдийг нь нэг нүдээрээ үздэггүй хүүгээ бүр мөсөн алдавдаа л гэмээр бн!!! МҮЭХ: ИРГЭДИЙН ЦАЛИН, ТЭТГЭВРИЙГ ЯАРАЛТАЙ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ Дэмжиж байвал 1 гэж бичээд ШЕЙР!!! МҮЭХ-ноос Засгийн газрын тогтоолтой холбоотойгоор үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод мэдээлэл хийлээ.МҮЭ-ийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга М.НЯМДАВАА: “Төсөв зардлыг хэмнэх, орон тооны давхардлыг арилгах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхгүй байх Засгийн газрын тогтоол гарсан. Энэ нь төрийн захиргааны албан тушаалтанд хамааралтай гэсэн. Гэтэл энэ нь төрийн үйлчилгээний ажилтан, багш нарт үйлчилж байгаа тул энэ тогтоолыг дэмжихгүй байна. Цар тахалтай холбогдуулан өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж, иргэдийн худалдан авах чадвар буурч байна. Тиймээс Засгийн газар шатахуун, өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлттэй холбоотой цалин, тэтгэврийг нэмэх шаардлагатай байна” гэлээ. Г.Өнөрбаяр: Таван жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоосноор нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна. Өчигдөр тус хуулийн төслийг НББ-ны байнгын хороо хэлэлцээд хэлэлцэхийг дэмжсэн билээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж нарын гишүүд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард өргөн барьсан юм. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, хариулт авлаа.УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар: Энэ асуудлыг шийдсэнээр хэдэн төгрөгийн зардал гарах вэ. Иргэдийн санал хүсэлтийг авсан уу. Нэмэлт зардлуудаа хасаад тэтгэврээ нэмэгдүүлэх шаардлага байна. Энэ тал дээр байнгын хороо ямар байр суурьтай байна вэ.ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: Манай яамнаас Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төслийг өргөн барьсан. Хуулийн төсөлд таны ярьсан зүйлийг бүгдийг нь тусгаж оруулсан. Жилд 30 мянга орчим хүн тэтгэвэр тогтоолгож байгаа. Үүний 70 орчим хувь нь тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэврээ тогтоолгодог. Үлдэж байгаа хүмүүсийн цөөн хувь дээр энэ дараалсан таван жил гэдэг асуудал яригдана УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Долоон жилийн хугацаанд хүмүүс ажлаа сольдог, завсарддаг асуудал байдаг. Тиймээс долоон жилийн дунджаар тэтгэвэр тогтоолгох нь иргэдэд маш их хохиролтой. 2022 оны төсөв дээр 10 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө шаардагдана.УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин: Засгийн газрын өргөн барьсан хуультайгаа хамт хэлэлцээд явж болдоггүй юм уу. Сүүлийн таван жил өндөр цалин авсан хүмүүс илүү хожоод, бусад ахмадуудад ямар ч ялгаагүй юм биш үү. Энэ хуулийг баталснаар ямар хэмжээний санхүүжилт шаардлагатай вэ. 2022 оны төсвөө баталчихсан. Санхүүжилтээ яаж шийдэх юм бэ?УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: МАН-ын бүлэг энэ хуулийг хэлэлцэхийг дэмжчихээд багц хуультай хамт хэлэлцье гэдэг санал тавьсан. Гэхдээ энэ хууль бол ирээдүйд тэтгэвэрт гарах хүмүүсийн тэтгэврийг тогтоохдоо таван жилээр тооцно гэж байгаа. Эрт тэтгэвэрт гарсан хүмүүсийн асуудал тусдаа асуудал. Энэ хуулийг баталбал бид олон ахмадынхаа тэтгэврийг 500 мянга болгох боломж бүрдэх юм. УИХ-ын гишүүн Б.Чойжилсүрэн: 2016-2021 онуудад улсын төсвөөс тэтгэврийн санд хэдэн төгрөг шилжүүлсэн бэ. НДШ-ийг 20-иос 25 хувь болгох, тэтгэврийн дунджийг 7 жилээр тооцох гэдэг асуудлыг би Сангийн сайд байхдаа батлуулж байсан. Тэтгэврийн санд ямар хэмжээний нэмэлт дарамт ирэх вэ?Тэтгэврийн сангийн орлого зарлага улсын нэгдсэн төсөвт тооцогдож явдаг. Ирэх оныхоо төсвийг баталчихсан. Жил бүхэн 120 орчим тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэнэ. Ингэснээр НДС-д жил бүхэн улсын төсвөөс 800 орчим тэрбум төгрөгийн татаас өгнө. Ард түмэнд таалагдаж гоё юм ярьж болно. Гэхдээ байгаа юмаа тараадаг, хуримтлуулдаг юмгүй байх нь зөв үү.УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: 2021 онд 35 мянган тэтгэвэрт гарсан. Үүний 70 хувь нь хувь тэнцүүлсэн болон бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээгээр тэтгэвэр тогтоолгосон. Жилд дөрөвхөн тэрбум төгрөг хэмнэхийн төлөө ахмадуудынхаа эрх ашгийг хохироох ёсгүй байсан юм. Энэ шийдвэр төрд иргэдийн итгэх итгэлийг алдагдуулсан. ХНХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр: 2016 онд улсын төсвөөс 494, 2017 онд 570.3, 2018 онд 609.8, 2019 онд 605.5, 2020 онд 400, 2021 онд 603.5 тэрбум төгрөгийг НДС-д татаас болгож өгч байгаа. 2022 онд улсын төсвөөс 459.8 тэрбум төгрөг өгнө. Долоон жилийг таван жил болгосноор тэтгэвэр огцом нэмэгдэх юм шиг буруу ойлголт өгч болохгүй. Нэг хүний тэтгэвэр 15 мянган төгрөгөөр нэмэгдэнэ.