Бамбайг бид чухалчилж үздэггүй болохоос уг нь маш чухал булчирхай юм. Бид бүгдийн өнчин тархи болон бамбай булчирхай 2 маань биеийн дотоод шүүрлийн хамгийн том булчирхай юм. Бамбай булчирхай маань хүний биеийн бүх эс болон булчирхайн гармоныг хариуцаж бодисын солилцоог зохицуулдаг өөрөөр хэлбэл гармоны дарга нь гэж хэлж болно.
Юу гэхээр, бамбай нь хүний биеийн бүхий л эд эстэй маш уялдаа холбоотой ажиллаж, эрүүл бодисын солилцоог удирдаж дааврын зохицуулалт хийж биеийн калори шатаалтыг шууд удирддаг тэгэхээр бамбай булчирхайн асуудалтай бол калори шаталт явагдахгүй болоод таргална гэсэн үг байх нь. Мөн бас нэг чухал зүйл нь бэлгийн дааврыг зохицуулдаг. Бамбайн булчирхайн дааврын өөрчлөлт нь дотроо 2 хуваагдана. Бамбай булчирхайн илүүдэл болон дутмагшил 2 гэж хуваагдана. Бидний толгойн өвчин болоод байгаа таргалалт бол дутмагшилаас нь болж байгаа хэрэг. Харин илүүдэлд орсон хүн шалтгаангүйгээр маш их жин хаядаг царай харлаж, нүд наашаа бүлтийх мөн бамбай маань өөрөө хоолой хэсэгт байрладаг учраас наашаа товойж томордог маш их хордлого өгдөг.
Харин бамбай булчирхайн дутагдалд орсон хүнд илрэх шинж тэмдэгүүд:
жин нэмэх,
үс унах, хумс ургахгүй ургасан ч байнга хугарах,
ой тогтоолт муудах юмыг их мартаж санадаг болох
арьс байнга хуурайших / ер нь байнга арчлахгүй бол болохгүй/
хараа муудах
хэл яриа ээдрэх
оройдоо болон өглөөдөө хөл гар хавагнах
их нойртой болох
нозоорох залхуу хүрээд л байх
ямар ч эрч хүчгүй байх
хөдөлгөөн ер нь үйл хөдлөл удаашрах
сэтгэл гутралд орох
нүүр болон нүдний зовхи бүлцэн юм шиг болж хавагнах
арьсны хатуу хэсгүүд сайртах / тохой, өвдөг, гарын үе сарвуу/
арьсны зөөлөн хэсгүүд харлах / суга цавь хүзүүны ар шил/
шөнөдөө маш их хурхирах яагаад гэхээр бамбайнаас болж шөнө хэл хөөгөөд түүнээс болж хурхирдаг.
Мөн бэлгийн даавартай холбоотойгоор:
хоолойн өнгө бүдүүрэх
үсжилт ихсэх
хөхний хөгжил явагдадгүй ба явагдаагүй хөхний толгой маш жижиг эсвэл бүр толгойгүй
хөхний хэлбэр анхнаасаа алдагдаж ургасан
сарын тэмдэг их ирэх мөн алдагдах
эмэгтэйчүүд өндгөвч асуудалтай болох. / жирэмслэхгүй байх, киста, өндгөвчний үйл ажиллагаан дутмагшил гэх мэт
жирэмслэлт амжилтгүй болох зулбах, дутуу төрөлт, хүүхэд гэдсэндээ амьгүй болох, төрсөн хүүхэд ямар нэгэн саажилттай төрөх гэх мэт ялангуяа жирэмслэлтийн үйл явц ургийн хэвийн өсөлт хөгжилд бамбай булчирхай маш чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.
Мөн төрсөн эхчүүд жирэмсэн байх хугацаанд бамбай маш ихээр оролцдог учраас өөрчлөлт ороод төрсөний дараа сэтгэлд гутралд орох, зан ааш өөрчлөгдөх, эмзэг болох зэрэг шинж тэмдэгүүд илэрдэг монголд анагаахын шинжлэх ухаан хөгжөөгүй байхад үүнийг сав хөөрөх гэж нэрлэдэг байсан гэхдээ үүнийг одоо ч тэр бүр мэддэггүй.
Зарим хүмүүс төртөлөө зүв зүгээр бамбайн өөрчлөлтгүй байж байгаад төрсөний дараа бамбайн дааврын аль нэг өөрчлөлтөнд орж болно түрүүн хэлсэнчлэн жирэмслэлтээс болоод бамбайн өөрчлөлттэй болсон гэсэн үг.
Боловсруулсан, даршилж нөөшилсөн хоол хүнс
Боловсруулсан хоол хүнс нь бамбай булчирхайн үйл ажиллагаанд шууд нөлөөлдөггүй. Гэсэн хэдий ч хөлдөөсөн пицца, бэлэн хоолнууд, нөөшилсөн бүтээгдэхүүнүүд нь хорт хавдар үүсгэдэг бодис агуулсан байх нь бий. Дээрээс нь эдгээр хоол хүнс хүний биед ашиггүй илчлэг, өөх тос агуулдаг. Хэрэв та боломжтой бол шинэхэн жимс, ногоо, үр тариа, ядаж л хагас боловсруулсан хоолыг сонгох нь зүйтэй.
Хоолонд давс нэмж идэхээ болих
Орчин үеийн хүмүүсийн давсны хэрэглээ нэмэгдэж байгаа нь элдэв боловсруулж нөөшилсөн, натри ихээр агуулсан бэлэн, түргэн хоолны хэрэглээ ихэссэнтэй шууд холбоотой. ДЭМБ-аас гаргасан зөвлөмжид заасан насанд хүрсэн хүний өдөрт хэрэглэх давсны хэмжээг аль болох мөрдлөг болгохыг хичээгээрэй.
Сайн чанарын өөх тос хэрэглэх
Цэвэр чидун жимсний тос, авокадо, самар зэрэг сайн чанарын өөх тосыг хоол хүнсэндээ хэрэглээрэй. Эдгээр нь үрэвслийн эсрэг үйлчилгээтэй тул таны дархлааг дэмжихэд тусалдаг. Түүнчлэн фермийн үхэр, малын махнаас илүү бэлчээрийн малын мах сонгох нь эрүүл байдаг аж.
Амттаныг хязгаарлаарай
Сахар их хэрэглэх нь үрэвслийг ихэсгэж, бамбай булчирхайн өвчин тусах, улмаар чихрийн шижингийн 2-р хэлбэр тусах эрсдлийг нэмэгдүүлдэг. Энэхүү эрсдэлийг бууруулахын тулд элсэн чихрийг багасгах хэрэгтэй.
Кофейны хэрэглээг багасгах
Кофеин бол хүчтэй сэргээш юм. Өдөр бүр кофе, цай эсвэл кофейн агуулсан ундаа ихээр уух нь бөөрний дээд булчирхайг цочроож, кортизолын түвшинг нэмэгдүүлж, цусан дахь сахарын тэнцвэргүй байдлыг бий болгодог байна.
T
Согтууруулах ундааг тохируулан хэрэглэ
Согтууруулах ундаа нь нүүрс ус, элсэн чихэр ихээр агуулдаг. Хааяа уух нь буруу биш ч архийг хэтрүүлэн хэрэглэх нь элэгэнд муугаар нөлөөлж, дархлааг бууруулж, цусан дахь сахарыг нэмэгдүүлдэг ажээ.
Нэг удаад ихээр идэхээс зайлсхий
Хэт их идэх нь цусан дахь сахарын хэмжээг нэмэгдүүлэх гол шалтгаан болдог. Хоолны дэглэмээ эрүүлжүүлж илчлэгийг нь анхаарч, хооллох тоог багасгаснаар хэт их идэхээс зайлсхийж чадна.
Шөнөдөө ходоод гэдсээ амраа
Оройн 8 цагаас хойш аль болох идэхгүйг хичээх хэрэгтэй. Оройны хоолноос хойш өглөөний цай уутал дунд нь 1Е-12 цагийн завсарлага авч байх нь таны эрүүл мэндэд маш их ач холбогдолтой. Унтаж амарч байх үед таны бие бамбай булчирхай, бөөрний дээд булчирхай, өсөлтийн дааврыг үйлдвэрлэж байдаг.
Энэ хугацаанд хүний би хуримтлагдсан өөх тосноос энэ үйлдвэрлэлийн гол эрч хүчийг авдаг бөгөөд унтаж байхад тань илчлэгийг шатаадаг. Хэрэв оройн хоол өглөөний цайны хоорондох зай хэтэрхий богино байвал өөх шатаах горимд шилжих цаг болсон гэсэн мессеж таны биед хэзээ ч ирдэггүй.
Хорт бодис хэрэглэхгүй байх
Гормон, антибиотик ба пестицид нь хорт бодис бөгөөд тэдгээр нь аутоиммун ба үрэвслийн хариу урвалыг өдөөж чаддаг. Эдгээр хорт бодисыг хэрэглэхгүй байх тусам таны бие эдгээр өвчнүүдэд өртөхгүй байх боломж нэмэгдэж байдаг. Боломжтой бол органик, гормонгүй, антибиотикгүй, пестицидгүй байгалийн эрүүл жимс, хүнсний ногоо, хүнсний бүтээгдэхүүн худалдаж аваарай.
Бамбай булчирхай нь таны идэж буй зүйлд мэдрэмтгий байдаг. Хоолоор дамжин орж ирж буй муу нөлөөтэй хоол хүнсний зүйлсүүд аутоиммун урвалыг улам дордуулж, бамбай булчирхайн үйл ажиллагаанд саад учруулж, үрэвсэл үүсгэдэг.
Бамбай булчирхайд ээлтэй, үрэвслийг бууруулдаг аргуудыг дурдвал:
Цавуулаггүй хоолны дэглэм
Цавуулаг ихтэй цагаан будаа, цагаан гурил нь таны хоол боловсруулах замыг гэмтээн гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг үгүй хийж биед хэрэгтэй бодисуудыг ходоод гэдэсний ханаар биед шимэгдэхэд нь саад болдог бөгөөд Целиакийн өвчин хэмээх аутоиммун эмгэгийг үүсгэдэг.
Целиакийн өвчтэй хүмүүсийн хувьд цавуулаггүй хоолны дэглэм барих нь үрэвслийг бууруулж, жингээ хасахад тусална. Хэрэв танд целиакийн өвчин оношлогдоогүй байгаа ч гэсэн өвчний шинж тэмдэг ажиглагдсан эсвэл гэр бүлийнхнээс чинь ийм өвчнөөр өвчилсөн хүмүүс байгаа бол эмчид заавал очиж үзээрэй.
Гликемик багатай хоолны дэглэм
Гликемик багатай хоолны дэглэм гэдэг нь элсэн чихэр багатай, хурдан шингэдэг эрүүл нүүрс устай зүйлс хэрэглэ гэсэн үг. Тухайлбал талх, будаа, гоймон, үр тариа, төмс, эрдэнэ шиш. Энэхүү хоолны дэглэмийн давуу тал нь хоол тэжээлээс үүдэлтэй цусан дахь сахарын огцом өсөлтийг тэнцвэржүүлэхэд тусалдагт оршино. Цусан дахь сахарын хэмжээ тогтмол нэмэгдэх нь үрэвсэл үүсгэдэг тул цусан дахь сахарын хэмжээг бууруулж, тэнцвэржүүлэх нь таны даавар, түүний дотор бамбай булчирхайн дааврын стрессийг бууруулдаг.
Нүүрс ус багатай хоолны дэглэм
Гликемик багатай хоолны дэглэмтэй адил нүүрс ус багатай хоол хүнс нь цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэртэй байлгахад тусалдаг боловч гликемик багатай хоолны дэглэмийн адил чанараас илүүтэй нүүрсустөрөгчийн тоонд анхаарлаа төвлөрүүлдэг. Жишээ нь Аткины хоолны дэглэм ба кетогенийн хоолны дэглэм орно.
Аутоиммун протоколын хоолны дэглэм
Аутоиммун протоколын хоолны дэглэм нь үрэвслийг бууруулж, дархлаагаа сайжруулахад чиглэгддэг. Энэ нь ямар ч төрлийн аутоиммун өвчний хувьд тохиромжтой бөгөөд зургаагаас найман долоо хоногийн турш тодорхой хоол хүнсийг хасч, дараа нь аажмаар буцаан хэрэглэхийг хэлнэ.
Хоолны дэглэмээ сайжруулах
Жишээлбэл, сүүн бүтээгдэхүүн, шар буурцаг, самар гэх мэт хүнс нь хоорондоо үл нийцэж, харшил үүсгэгч нь үрэвслийг өдөөж, жингээ хасахад хэцүү болгодог. Ямар бүтээгдэхүүнээс харшилтайгаа мэдэхийн тулд шинжилгээнд хамрагдаарай.
Гойтроген ба хоолны дэглэм
Гитроген агуулсан хоол хүнс нь бамбай булчирхайн үйл ажиллагааг удаашруулж, түүний томролыг өдөөдөг.
Хэдийгээр та эдгээр хоол хүнснээс бүрэн татгалзах шаардлагагүй боловч их хэмжээгээр түүхий хэлбэрээр тогтмол идэхээс зайлсхийх хэрэгтэй, ялангуяа гипотиреодизмтай бол .
Хамгийн их goitrogen-тэй хоол хүнсний зарим жишээ нь брокколи, Брюссель, цэцэгт байцаа, байцаа, гүзээлзгэнэ, тоор, самар зэрэг юм.
Эслэг их хэмжээгээр хэрэглэ
Бамбай булчирхайн өвчтэй олон хүмүүс өтгөн хаталт илүүдэл жинтэйгээ тэмцдэг. Үүнээс ангижрахыг хүсвэл эслэгийн хэрэглээг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Эслэг нь зүрх, хоол боловсруулах эрхтэн, гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг хэвийн болгох, цатгалан мэдрэмжийг нэмэгдүүлэх чухал үүрэгтэй.
Насанд хүрэгчид таны нас, хүйсээс хамааран өдөрт 22-33 грамм эслэг хэрэглэхийг зөвлөдөг.
Эслэг ихтэй хүнсний бүтээгдэхүүн нь шош, бүхэл үр тариа, алим зэрэг юм. Гэхдээ хүсвэл эмчийн заавраар нэмэлт хэрэглэж болно.
Хангалттай шингэн уух
Хүний биед хамгийн хэрэгтэй зүйл бол ус юм. Хангалттай хэмжээний шингэн ууснаар өтгөн хаталт, гэдэс дүүрэх, ядарч сульдах гээд олон таагүй зүйлийг мартаж чадна. Хэрэв та жингээ хасмаар байгаа бол хоол идэхээсээ өмнө ус уу. Энэ нь таны хоолны дуршлыг бууруулж, бага идэж, жингээ хасахад тань тусална.
Таны өдөр тутмын шингэний хэрэглээний ихэнх хэсэг нь ус байх ёстой. Таны өдөрт уух усны хэмжээ нас хүйс, биеийн байдлаас хамаарч 2л-3.8л хэлбэлздэг бөгөөд хамгийн багадаа 1.8л байх хэрэгтэй.
Витамин, эрдэс бодисын түвшинг хангалттай хэмжээнд байлгах
Хоол тэжээлийн дутагдал нь бамбай булчирхайн өвчинд нэрмээс болдог. Хэдийгээр энэ нь аутоиммун бамбай булчирхайн өвчин үүсэх шалтгаан биш боловч Грэйвзийн өвчин, Хашимотогийн бамбай булчирхайн өвчнөөр өвчилсөн хүмүүст түгээмэл тохиолддог. Хоол унднаасаа хангалттай шим тэжээл авах нь чухал.
Д аминдэм
Д аминдэм нь дархлааны системд маш чухал үүрэгтэй. Үүнийг нарны туяа, хоол хүнэсээр дамжуулан авч болно.
Д аминдэмийн ашиг тус:
Ясыг эрүүл байлгахын тулд таны биед кальцийг шингээхэд тусалдаг
Дархлааг зохицуулдаг
Цусны даралтыг бууруулна
Зүрхний өвчин, чихрийн шижин өвчний эрсдэлийг бууруулдаг
Д аминдэм ихтэй хоол хүнс:
Туна загасны мах, хулд загас зэрэг тослог загас
Үр тариа
Бяслаг
Өндөгний шар
Жүржийн шүүс
Насанд хүрэгчид өдөрт 15мкг Д аминдэмийг ө авах ёстой. 70-аас дээш насанд хүрэгчид өдөрт 20 мкг авах ёстой.
Витамин В12
Витамин В12-ийн дутагдал нь аутоиммун бамбай булчирхайн өвчтэй хүмүүс, өндөр настнууд болон веган хоолны дэглэм баримталдаг хүмүүст илүү түгээмэл тохиолддог. В12 витамин нь цусны улаан эс үүсэх, мэдрэлийн үйл ажиллагаанд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг тул дутагдвал ядрах, эрч хүчээ алдах, цус багадалтаас болж амьсгал давчдах (цусны улаан эсийн тоо бага), мэдрэлийн эмгэгийн улмаас цочрол үүсгэх нь бий. 14-өөс дээш насныхан өдөрт 2.4 мкг витамин В12 хэрэглэх ёстой байдаг.
Витамин В12-ийн ашиг тус:
Таны биед ДНХ хийхэд тусалдаг
Цусны улаан эсийг эрүүл байлгадаг
Цус багадалтаас сэргийлдэг
В12 өндөр агууламжтай хоол хүнс:
Мах
Тахиа
Загас
Сүүн бүтээгдэхүүн
Өндөг
Селен
Селен нь бамбай булчирхайд хамгийн их шаардагддаг бодис юм. Селений түвшин багассанаар гипотиреоз, Хашимотогийн бамбай булчирхайн үрэвсэл, Грэйвсийн өвчин нэмэгдэх эрсдэлтэй байдаг. Гэхдээ хэт их селен удаан хугацаагаар хэрэглэх нь хортой нөлөө үзүүлдэг. Насанд хүрэгчид өдөрт 55 мкг, хоол хүнс, витамин, нэмэлт тэжээл зэрэг бүх эх үүсвэрээс селенийг 400 мкг-аас ихгүй хэмжээгээр хэрэглэхийг зөвлөж байна.
Селений ашиг тус:
Бамбай булчирхайн даавар үйлдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай
Эсийн эвдрэлээс урьдчилан сэргийлэхэд тусалдаг
Дархлааг сайжруулна
Зүрхний өвчин тусах магадлалыг бууруулна
Хорт хавдрын эрсдэлийг бууруулна
Селений агууламж өндөртэй хоол хүнс:
Бразил самар
Сам хорхой, туна загас, галибут, хясаа зэрэг далайн хоол
Наран цэцгийн үр
Тахиа
Өндөг
Үхрийн мах, үхрийн махан стейк
Ферритин / Төмөр
Ферритин бол таны биед агуулагдах төмрийг хадгалдаг бөгөөд шаардлагатай үед ялгаруулдаг уураг юм. Биеийн эсүүд бамбай булчирхайн даавар, төмрийг зохих ёсоор шингээж, боловсруулахын тулд таны ферритины хэмжээ хангалттай байх ёстой. Хэрэв тэдгээр нь хангалтгүй байвал таны төмрийн хэмжээ буурч, улмаар ядаргаа, цус багадалт үүсэх магадлалтай. Мөн цус багадалтгүй төмрийн дутагдалтай болох боломжтой.
Төмрийн дутагдал нь гипотиреодизм үүсэхэд нөлөөлдөг байна. Төмрийн дутагдлын олон шинж тэмдгүүд нь гипотиреозын үед илэрдэг шинж тэмдгүүдтэй ижил төстэй мөн ижил хугацаанд тохиолддог тул та асуудалтай байгаагаа өөрөө ч анзаарахгүй байж болох юм. Хэрэв Synthroid (левотироксин) ууж байгаа ч бие тань сайнгүй байгаа бол төмрийн түвшингээ шалгуулаарай.
Насанд хүрэгчид өдөрт 8 мг (эрэгтэй) -18 мг төмөр хэрэглэх ёстой. Ахмад насны эмэгтэйчүүдэд төмрийн хэрэгцээ бага, жирэмсэн болон хөхүүл эхчүүдэд илүү их хэрэгтэй байдаг.
Төмрийн ашиг тус:
Бүх биед хүчилтөрөгч дамжуулдаг гемоглобиныг үйлдвэрлэхэд нэн чухал
Булчин руу хүчилтөрөгч дамжуулдаг миоглобин үйлдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай
Бамбай булчирхайг өдөөх даавар (TSH) үйлдвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай
Төмрийн агууламж өндөртэй хоол хүнс:
Мах
Элэг
Баяжуулсан үр тариа
Өндөг
Хясаа, хулд, туна загас гэх мэт далайн хоол
Хатаасан шош
Хатаасан жимс
Бүхэл үр
Цайр
Цайр нь бамбай булчирхайн дааврыг үйлдвэрлэх, боловсруулахад шаардлагатай эрдэс бодисын нэг мөнөөс гадна хүний биед олон үүрэг гүйцэтгэдэг. Хүний бие цайрыг хадгалах ямар ч боломжгүй тул өдөр бүр хэрэглэх нь чухал юм. Насанд хүрэгчид өдөрт 8мг (эмэгтэй) -11мг (эрэгтэй) хэрэглэх ёстой.
Цайрын ашиг тус:
Бамбай булчирхайн дааврын солилцоонд тусалдаг
Таны дархлааг сайжруулж, ханиад, халдварын эсрэг тэмцэхэд тусалдаг
Шархыг эдгээхэд тусалдаг
Цайраар баялаг хоол хүнс:
Хясаа, хавч, хавч зэрэг далайн хоол
Мах
Өндөг
Бүхэл үр
Буурцаг, самар
Сүүн бүтээгдэхүүн
Баяжуулсан үр тариа
Иодын зохистой хэрэглээ
Иод нь бамбай булчирхайн даавар болох трийодтиронин (T3) ба тироксин (T4) -ийг үйлдвэрлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Иодын дутагдал нь бамбай булчирхайн үйл ажиллагааг алдагдуулахад хүргэдэг. Гэхдээ хэт их иод уух нь бамбай булчирхайг томруулж, аутоиммун бамбай булчирхайн өвчнийг хурцдуулахад нөлөөлдөг.
Шинжилгээ хийлгэж эмчийн зөвлөгөөгөөр иодын бэлдмэл түр хугацаанд ууж, түвшинг нь сэргээх боломжтой ч дур мэдэн иод хэрэглэх нь маш муу нөлөөтэйг санаарай. Бамбай булчирхайн дааврыг орлуулах эм хэрэглэснээс хойш дор хаяж нэг цагийн дараа кофе ууж болох хэдий ч кофе нь таны эмийн шингээлтэд нөлөөлж, үр дүн багатай болгодог гэдгийг мэдэж байх хэрэгтэй.
Эх сурвалж: verywellhealth ДАРААГИЙН ЗӨВЛӨГӨӨӨ Айл гэрт буян хишиг тогтоон, цог хийморь сэргээж байдаг эд зүйлс байдаг. Төрийн сүлд, соёмбо. Нууц товчоо зохиол. Морин хуур. Төрсөн нутаг уул усны зураг/шороо, чулуу/ Улаан давс./ гадны хэрүүл тэмцэл, хар хэл амнаас хамгаалах
/Улаан харгана./ гэрийн үүдэнд тавихад гэнэтийн гай барцад, халдлагаас хамгаална/Тулга./айл гэрийн гал голомт ариун байхыг/Хурганы арьс./айл гэрийн буян заяаг дууддаг /Дээлийн торго./ гэрийн эзэн эмэгтэйд нэг нэг дээл хийхээр хэмжээний /Эмээл хазаар ногт./ аль болох нүдэнд харагдах хүндтэй газраа байрлуулах/Уран шувууны үүр./ялангуяа нялх хүүхэдтэй айлд маш сайн/Дээжийн цөгц./ цай сүүний дээжээ өргөх цөгц байнга дүүрэн идээтэй байх нь айл гэрийн ажил үйлс буян хишигийг тогтоох/Даллаганы уут./айлын орлогын үүдийг нээх, идэж уух өмсөж зүүх, эд баялагаар элбэг байхын билэгдэл/Малын Шагай./ гэрийн эв нэгдэл,
наадам наргиан дэлгэрэхийн билэгдэл/Монгол Авдар./ айлын буян хишгийг тогтоох /Авдарт элдсэн хурганы арьс, алд сур, таван өнгийн хадаг, шимийн охь а рхи, дөрвөн бэрхийн шагай, өөрийн улсын мөнгө зоос, арц ганга, хүж, таван төрлийн арвай будааны дээж зэргийг хадгалах нь эд баялаг хуран арвижихын билэгдэл хэмээн үздэг.Айлд байж болохгүй буюу хадгалах хэрэггүй зүйлс. Урагдсан хуучин хувцас гутал.Хагарсан цуурсан эмтэрхий аяга таваг, толь.Хуучин хогийн шүүр./нэгээс илүү жил болсон/Хүний бэлэглэсэн таагүй бэлэг дурсгалын зүйлс.Хэт муухай эвгүй амьтан хүний зураг хөрөг./ хэрүүл тэмцэл авчирдаг/Таагүй дурсамж сэдрээдэг эд эдлэл.Таних мэдэхгүй орны таагүй гэрэл зураг,бэлэг дурсгалын зүйлс.Мөлхөө цэцэг.Хэт хурц өнцөг бүхий тавилга зэрэг нь гэрт тань таагүй уур амьсгалыг бий болгодог.
Дараагийн мэдээ Дамдинсүрэн: Сайн эм 2 эрд нөхөрт гардаггүй, сайн эр 2 төрд зүтгэдэггүй Хятад цэрэг жигд эгнээгээр урагшилж байснаа гүвээний энгэр дээр байгаа хэдэн хүний голд Манлайбаатар Дамдинсүрэн өөрийн биеэр байгааг харуут алхаагаа сааруулж, удалгүй бүр зогсов. Баатрын буй гүвээний араас Монгол цэргийн хороодын бүх туг талын салхиар омог бардам дэрвэлзэх ажгуу. Манлайбаатар Дамдинсүрэнтэй тулгарсан тулалдаан бүртээ түүний овжин арганд автан цохигдож асан хятадууд энэ удаад шууд дөтлөн тулахаас халширав. Хэдийгээр энд үлэмж тоотой хар цэргийн гол хүч хүрэлцэн ирсэн боловч арслан барс мэт догшин тулалддаг, арганд авталгүй зальжин бултдаг Монголчуудтай аль болох зайнаас үзэлцэх нь зөв гэж үзжээ. 
нгээд бүх үхэр бууныхаа галыг энгэр дээр нь Манлайбаатар морин дээрээ ташуур тулан хөндөлсөж буй гүвээний ар руу чиглүүлэв. Монгол цэргийн сүлд, тугнууд эргэлдэн намирч байгаа тэр газар руу хятадууд бараг хагас өдрийн турш тугалган мөндөр буулгажээ. Нар гудайх үед их бууны буудлагын дор дөжирч, нэн удахгүй Монголчууд уулгалан орж ирнэ хэмээн бие сэтгэлээ эцэст нь тултал чангалж хүлээсэн хятад цэргүүд туйлдаж, өлсөж эхлэв.Гэвч байдал бахь байдгаараа. Манлайбаатар болон түүний хэдэн шадар үхэшгүй мэт суман үүлийг үл тоосон янзаараа. Тэсэхээ больсон хар цэргийнхэн буудлагаа түр завсарлаж, мантуу, будаан дээрээ шуугин овоорч эхэлжээ. Яг энэ мөчид талын салхиар омог нэмсэн түймэр хятад цэргийг нөмрөн орж ирсэн байна. Хуурай өвсөнд ноцсон өршөөлгүй их галд хуйхлагдсан хятадууд юу байдгаа шидлэн санд мэнд зугтаах мөчид өмнөөс нь уухайн дуу хадаж, Монгол эрсийн ган сэлэм, яргай ташуур тосчээ.Нэг талаасаа зоргоороо цорволзох дөл, нөгөө талаасаа зоригоороо хатамжлах дайчдад шахагдсан хар цэрэг ямар ч эсэргүүцэлгүйгээр хиар цохиулсан байна. Монголчууд бол довтолсон ч, хориглосон ч ялгаагүй аюултай дайсан гэдгийг хятадууд ийн үзээгүйгээ үзэж, үхэр цамаа харайхдаа тун сайн ойлгосон гэдэг.Үнэн хэрэгтээ гүвээний ард цөөхөн Монгол цэрэг туг хиураа эргэлдүүлэн цогиж байсан бөгөөд гол хүч нь хятадууд тэдгээр тугтай байлдаж байх хойгуур алсуур тойрч салхин доор нь гарсан байж. Ингээд салхины дээрээс нь түймэр тавьж, салхин дороос нь өөрсдөө шахаж, тун ч хялбарханаар хятад цэргүүдийг хүйс тэмтэрч орхисон нь энэ.Энэ тулалдаанаар Манлайбаатар Дамдинсүрэн хятадуудад тэвчээр болон тактикын хичээлийг хавсарган заасан юм… Шинэ долоо хоногийн ажил, үйлсээ даатгаж хийморийн сангаа сонсоорой.ХУРАЙ ХУРАЙ ХУРАЙХийморийн тарни “Гүндү сарва дүрүү хо базар аюухы сууха” энэ тарнийгуншиж яваа ямар ч хүмүүний хийморь үргэлж өөдрөг байдаг. ХИЙМОРИЙН САН Гайхамшигт адист шидийг.Хур мэт өршөөн зохиож
Лам, ядам, гурван эрдэнэ хийгээд.Баатар, дагинас, номын сахиулын чуулганаас.Егзөр миний хийморийг дээш босго!.Бурхны хүчээр харын омгийг дарж. Цагаан зүгийг ялуулж.Санасан тусыг сэтгэлчлэн бүтээе.Бүтээлийн дадрыг уулын оройд босгосноор. Егзөр миний хийморийг дээш босго!. Бар мэт хүрхрэх хийморийг дээш босго!Гарьд мэт халих хийморийг дээш босго! Луу мэт хүржигнэх хийморийг дээш босго!Элдэв сангийн зайг шатаасан уул мэт утаа үүгээр.Хийморийн дарцгийг уулын оройд босгосноор.Ахуй үед хийморь доройтох гэмийг арилгаж. Уулын оргил мэт хийморийг дээш босго!.Хийморийг дээш босгосны баярт шүтэж.Явах, суух явдал мөр өгүүлж.Ярих тэргүүтэн юу өдүүлсэн бүгд.Сэтгэлд зохистой лянхуа цэцгийн үр болон наадах болтугай! Бар, арслан, гарьд, луу дөрвүүлээ нөхөрлөж.Хийморь, буяны тэмдэг гайхамшиг болсноор.Бид нарыг өдөр шөнө бүхэн авран зохиох бөгөөд.Үл зохилдох дайсны аймгийг ялах үйлсийг зохио!Шүтсэнээс миний амь бие, буян хишиг, хийморь Зуны сар мэт арвижиж.Тус амгалангийн цагт.Цэнгэхийн өлзий оршиг!Ялангуяа миний нас, буян хийгээд.Цаг учрал, хийморь арван зүгт дэлгэр хийгээд.Ном, төрийн хэрэг тус бүхэн нь тотгоргүй.Зөндөөн бүтэхийн өлзий оршиг! Их монголын хутагт хувилгаад сан ЭЕРЭГ•••Номын баяраар долоон ном худалдаж авсан 19 настай залуу автомашины азтан болжээ.Төв талбайд гурван өдрийн турш болсон Үндэсний номын баяр өчигдөр өндөрлөлөө.Энэ удаагийн номын баярын онцлог нь “Alpha book” номын дэлгүүрээс азтан тодруулж, машин гардуулсан явдал байв. Тодруулбал 50 мянган төгрөгийн худалдан авалт тутам сугалаа нэг өгч, машины хонжворт оролцоно хэмээн тус номын дэлгүүрээс зарласан. Тэгвэл тухайн автомашины азтан шалгарлааа. 7 ном худалдаж авсан 19 настай, амьдралд дөнгөж хөл тавьж буй залуу энэхүү автомашины эзнээр тодров. ТА ЯАРААРАЙ:1400 ГАРУЙ АХМАДУУДАД ҮНЭ ТӨЛБӨРГҮЙ ХАРААНЫ ҮЗЛЭГ ОНОШИЛГОО ХИЙЖ, НҮДНИЙ ШИЛ ТААРУУЛЖ ӨГНӨБүгд Найрамдах Солонгос Улсын Нүдний шилний нийгэмлэгийн төлөөллүүдийг ЭМЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Эрдэмбилэг хүлээн авч уулзав. Тус нийгэмлэг нь жил бүр аль нэг улсад тухайн улсын иргэдийн нүдний харааг оношилж, харааны шил тааруулах сайн дурын хүмүүнлэгийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллага аж. Энэ удаад 2022 оны 9сарын 14-нөөс 24-ний хооронд манай улсад ирж ажиллах юм.Ажиллах хугацаандаа төрийн цэргийн болон хууль сахиулах байгууллагаас тэтгэвэр, чөлөөнд гарсан 1400 гаруй ахмадуудад харааны үзлэг оношилгоо хийж, тэдэнд харааны нүдний шил тааруулж өгөх юм. Уулзалтын үеэр ЭМЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Эрдэмбилэг, сайн дурын үндсэн дээр манай оронд ирж, хүмүүнлэгийн ажил хийж байгаад талархлаа илэрхийлээд, нийт 13 ажилтан тус бүрт “Эрүүл мэндийн яамны медаль” гардуулав.Дэлгэрэнгүй мэдээллийг Эрүүл мэндийн яамны 11-323002 болон 119 лавлах утаснаас авна уу.БАЯР ХҮРГЭЕ:Н.Наранхүү ДАШТ-ээс бахтай сайхан барилдаж хүрэл медаль хүртлээТӨГСГӨЛИЙГ САЙН ХИЙЛЭЭ ТӨРЧИХСӨН БАРИЛДДАГ ЗАЛУУ ЮМ ДАА Чөлөөт бөхийн төрлийг их л амархан харагдуулаад чөлөөтэй барилдах урлагийг нүдэнд дүүртэл харуулаад байгаа энэ залуу Белградын дэвжээнд ассан гал шиг дүрэлзсээр Дэлхийд нэрээ данслууллаа…🔥🔥🔥 Уян байна гэж юүгхүү урамтай байгааг нь хэлэх үү сэтгэл сэргээж мэдрэмж тулгасан саак барилдаануудыг хийсээр ийм амжилтанд хүрлээ дээ.🥉🥉🥉 Хэсгийн барилдаануудаас эхлээд хэзээний том аварга шиг оноо авах чадварыг ондоо түвшинд эзэмшсэн нь харагдаж байна лээ дээ…👍👍 Гаргасан амжилтаа давтчих,давуулчих гарцаагүй шаанстай залуу бол бөхийн чөлөөт барилдааны ОУХМастер Нармандахын НАРАНХҮҮ юм аа… #JIGMED Чөлөөт бөхийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн Сербийн нийслэл Белград хотод боллоо. Өнгөрсөн шөнө эрэгтэй төрлийн сүүлийн барилдаанууд болоход 61 кг жинд Монголын тамирчин Н.Наранхүү хүрэл медаль хүртлээ. Хагас шигшээд Ираны Реза Ахмадали Атринагарчид ялагдсан тэрээр Болгарын Гиорги Валентинов Вангеловыг ялж насанд хүрэгчдийн дэлхийн аваргаас анх удаа хүрэл медаль хүртээд буй. Ийнхүү 2022 оны дэлхийн аваргаас эрэгтэй баг хоёр хүрэл, нэг мөнгө, эмэгтэй баг хоёр мөнгөн медаль хүртэв. ШУУРХАЙ ”Нанмадол” хар салхи Япон руу чиглэж, ТҮГШҮҮР ЗАРЛАВНомхон далайд өнгөрсөн лхагва гарагт үүссэн “Нанмадол” хар салхи Япон улсыг чиглэж, тус улс өмнө нь зарлаж байгаагүй онцгой түгшүүр зарлалаа.Далайн хар салхины хүч 270 км/цаг аж. Хар салхи Японы Кюүшү арлыг чиглэж байгаа бөгөөд арлын зарим хэсэгт ширүүн бороо орох төлөвтэй байгааг анхааруулсан байна.NHK телевизийн мэдээлснээр, арал даяар үерийн болон хөрсний гулгалтын аюулаас сэргийлж 100 мянга гаруй иргэнийг нүүлгэн шилжүүлэх зөвлөмж гарсан байна.Номхон далайн “Нанмадол” хар салхи нь маш хүчтэй шуурга, далайн өндөр давлагаа, үер усны эрсдэлийг бий болгоод байгаа юм. НОЦТОЙ: Монголд үйл ажиллагаа эрхэлдэг хятадуудыг эсэргүүцэж тэмцвэл 2-8 жил хорино Х.Нямбаатар. Бүх зүйл оройтохоос өмнө ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ТИЙМ ГЭЖ БИЧЭЭРЭЙ. Бүх зүйл оройтхоно дээ Монголд үйл ажиллагаа эрхэлдэг хятадуудыг эсэргүүцэж тэмцвэл 2-8 жил хорино Х.Нямбаатар 6.2.ыг эсэргүүцэж байна.Оруулсан хятадуудаа гарга !!! ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ. ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ. ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ. ЦАХИМ ДАВАЛГААНД НЭГДЭЦГЭЭЕ. ХУЖАА НАР ХИЛ ХААСАН БАЙХАД Ч ХИЛ НЭВТЭРЧ БАЙНА, МАНАЙХААС ЯВДАГГҮЙ ТЭД ОХИДЫГ МИНЬ БУЗАРЛАЖ ГАЗРЫГ МИНЬ УХАЖ БАЙНА. КОВИД ТАРААСАН ӨМХИЙ ХУЖАА НАРЫГ ХӨӨХИЙГ ДЭМЖИЖ БАЙНА УУ? ДЭМЖИЖ БАЙВАЛ ЛАЙК, ШЭЙР ХИЙГЭЭРЭЙ, ТИЙМ ГЭЖ КОММЕНТ БИЧЭЭРЭЙ.